Een zoveel omvattend proces als de overgang voltrekt zich niet van de ene op de andere dag. De overgang bestaat uit 3 fasen. Hoe lang de overgang en elke afzonderlijke fase duren is voor iedere vrouw verschillend. De gemiddelde leeftijd waarop de menstruatie stopt ligt rond de 50 jaar. Dit moment ligt vast in je genen. Je menstruatie stopt niet zomaar in één keer. Daar gaan jaren aan vooraf waarin je lichaam toewerkt naar dat moment.

Voorbeeldje:

Stel dat in jouw genen vastligt dat je op je 50ste jaar stopt met menstrueren. Dan kan het heel goed zijn dat de eerste overgangsverschijnsel zich aandienen als je tussen de vijfendertig en veertig jaar bent. Ligt in je genen vast dat je stopt met menstrueren op je 45e, dan kunnen overgangsverschijnselen soms al eerder merkbaar zijn. Al lang vóór je laatste menstruatie, ook al blijft die menstruatie nog regelmatig, krijg je van binnenuit al signalen die je overgang aankondigen. Met welke verschijnselen je overgang begint, of voor het eerst merkbaar wordt, is heel verschillend.

Overgang, een natuurlijk levensproces

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de overgang een normaal levensproces is, dat nodig is voor de rest van je leven. Je groeit toe naar een fase in je leven waarin de hormoonwisselingen van je cyclus niet langer een rol spelen. Je wordt als het ware weer van jezelf. Het is tijd om je leven in te richten naar je nieuwe inzichten die zullen ontstaan in de loop van je overgang. Emoties en verschijnselen daarbij, vertellen alles over jezelf en over de ontwikkeling die je gaat doormaken. Deze verandering van de overgang is geen ziekte of aandoening die om behandeling vraagt.

De totale overgangsfase duurt ong. van 0-10 jaar

Pre-menopauze

("pre" = 'voor')
Dit is de periode vóór je laatste menstruatie, waarin je hormonen steeds meer gaan schommelen. Je eierstokken gaan langzaam stoppen met de aanmaak van hormonen. Het kost je lichaam steeds meer moeite om eitjes te rijpen. Sommige vrouwen merken daar nog niets van. Anderen voelen deze schommelingen al wel heel goed, ook al is hun menstruatie nog heel regelmatig
Hoe korter je bij de menopauze komt, hoe meer deze periode gekenmerkt wordt door veranderingen in de menstruatie: Pijnlijker, korter, langer, heftiger, minder heftig, langere of kortere tussenpozen.

Peri-menopauze

("peri" = 'in de buurt van').

Wanneer eenmaal ook duidelijke menstruele cyclusveranderingen merkbaar zijn, vaak samengaand met klachten als opvliegers en zweten, maar waarin je nog geen bloedingvrije periode van 12 maanden hebt gehad, spreekt men ook wel van peri-menopauze.
De eisprong (ovulatie) kan pijnlijker worden. Dit komt omdat de eitjes veel moeilijker of niet meer rijpen.

Deze periode omvat de laatste jaren van de pre-menopauze, de menopauze, en de eerste jaren van de postmenopauze.

Menopauze

("men"= 'maand' en pausis = 'ophouden')

Menopauze omvat maar één dag in je overgang. Namelijk de dag van je laatste menstruatie. Als je menstruatie eenmaal een jaar is weggebleven, kun je met redelijke zekerheid zeggen dat je het jaar daarvoor je laatste menstruatie (de menopauze) had.

Toch kan nog lange tijd iedere maand voelbaar zijn wanneer je eigenlijk ongesteld had moeten worden, zowel lichamelijk als geestelijk.
In deze periode kunnen opvliegingen flink aanwezig zijn.

Post-menopauze

("post" = 'na')
Je eierstokken zijn nu gestopt met het aanmaken van hormonen. Om te zorgen dat je toch nog voldoende hormonen hebt voor een gezonde rest van je leven hebben je lichaam en geest nog een heleboel te doen. Ze gaan in deze periode zorgen dat andere organen in de behoefte aan hormonen voorzien. Je lichaam en geest passen zich aan, aan de nieuwe situatie en zoeken een nieuw evenwicht.

Tijdens dat proces kunnen overgangsverschijnselen nog volop aanwezig zijn. Zowel opvliegingen als andere lichamelijke en geestelijke verschijnselen. Het lichaam neemt langzaam zijn nieuwe evenwicht aan. Dat neemt tijd in beslag.
Bij de ene vrouw langer dan bij de andere. Hierna breekt een periode aan met nieuwe energie.